Văn phòng Chính phủ phát đi Thông báo số 33 truyền đạt ý kiến kết luận của Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng tại cuộc họp Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Trong đó, Phó thủ tướng yêu cầu nghiên cứu cấp sổ đỏ cho loại hình căn hộ condotel, officetel.
Cấp có thời hạn
Theo ông Lương Văn Nhơn, một nhà đầu tư đã mua văn phòng kết hợp lưu trú (officetel) tại dự án Everich Infinity ở Q.5 (TP.HCM) và căn hộ du lịch (condotel) tại Nha Trang cách đây 4 năm, nhưng đến nay hai căn hộ này của ông vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất (sổ đỏ). Chính vì vậy, việc cầm cố thế chấp căn hộ khó khăn, chỉ được ngân hàng liên kết với chủ đầu tư cho vay chứ không thể vay ở ngân hàng khác. Vì thế, chủ sở hữu phải chấp nhận lãi suất cao hơn so với ngân hàng không liên kết. Trong khi đó, muốn chuyển nhượng lại cũng khó và không được giá do không có sổ đỏ.
“Trong cùng một dự án như Everich Infinity những căn hộ được cấp sổ đỏ giá tăng hơn gần gấp đôi so với giá chủ đầu tư bán trước đây, còn căn hộ officetel giá tăng không đáng kể mà bán lại khó khăn. Trong khi đó, thực tế đang tồn tại và xuất hiện rất nhiều loại hình căn hộ condotel, căn hộ officetel và quan trọng hơn người dân đã mua bán, đã ở nhưng không có một văn bản pháp luật nào quy định về loại hình hai căn hộ này. Chính điều này đã phát sinh nhiều tranh chấp, lùm xùm khi chủ đầu tư không trả quyền lợi cho khách hàng. Do vậy, nên cấp sổ đỏ cho hai loại hình căn hộ này để làm cơ sở pháp lý bảo vệ người tiêu dùng và nhà nước dễ quản lý”, ông Nhơn tha thiết.
Đại diện một tập đoàn bất động sản (BĐS) lớn tại TP.HCM cho biết mới đây Bộ Tài nguyên – Môi trường (TN-MT) có hướng dẫn cấp sổ cho condotel. Điều này giống như một đòn bẩy kinh tế khoảng 1 – 2 năm trở lại đây, người mua nhà bắt đầu mất lòng tin vào loại hình condotel vì pháp lý không đầy đủ, nhất là khi có chủ đầu tư đã vỡ trận cam kết lợi nhuận cho một dự án tại Đà Nẵng. Hiện nay các quy định của pháp luật liên quan đến căn hộ condotel đang dần được quan tâm nên các sản phẩm condotel chắc chắn cũng sẽ được quan tâm hơn. Doanh nghiệp này đang đầu tư nhiều dự án du lịch nghỉ dưỡng lớn tại Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Thuận…, nên đề xuất Chính phủ cấp sổ đỏ cho căn hộ condotel và cả officetel vì hiện nay rất nhiều doanh nghiệp lớn tại TP.HCM và Hà Nội đã đầu tư dự án này nhưng khách hàng vẫn chưa được cấp sổ để đảm bảo quyền lợi.
Ông Lê Minh Trí, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Nam Group, cho biết trước đây phát triển dự án BĐS nghỉ dưỡng ở Phú Quốc, nhưng đến nay các căn nhà vẫn chưa được cấp sổ đỏ, nên nhiều khách hàng không dám mua nữa vì sợ. Vì thế, nhiều chủ đầu tư cũng ngần ngại bỏ tiền vào phân khúc này dù luôn được đánh giá là tiềm năng. Tập đoàn này sở hữu Thanh Long Bay ở Bình Thuận có dự án rộng 42 ha mặt tiền biển, cũng tính phát triển loại hình condotel nhưng vẫn rất ngần ngại vì pháp lý không rõ ràng, có thể dẫn đến rủi ro cho chủ đầu tư và cả khách hàng.
Theo ông Lê Minh Trí, nhà nước có thể cấp sổ đỏ cho loại hình căn hộ condotel, officetel nhưng cấp có thời hạn, trên sổ đỏ có thể ghi rõ là đất thương mại dịch vụ hay nghỉ dưỡng.
“Cần sớm có khung pháp lý để giúp thị trường minh bạch, phát triển bền vững và bảo vệ người tiêu dùng. Tâm lý của người mua muốn sở hữu, không muốn chung đụng nên dù có thể cấp sổ đỏ có thời hạn người dân cũng an tâm hơn. Bởi khi cầm cuốn sổ đỏ trên tay ngân hàng cũng dễ cho vay, người dân có thể cầm cố, thế chấp khi hiện nay người mua loại hình căn hộ này không được ngân hàng cho vay. Nếu muốn vay, người mua phải ủy quyền cho ngân hàng quản lý căn hộ condotel hay officetel, khi đó ngân hàng mới giải ngân nhưng thủ tục cũng rất rườm rà, vay cũng được ít. Do đó, công nhận quyền sở hữu cho condotel chắc chắn thị trường BĐS sẽ phát triển tốt, từ đó thúc đẩy ngành du lịch phát triển. Không chỉ vậy, khi minh bạch pháp lý các nhà đầu tư nước ngoài sẵn lòng phát triển loại hình BĐS này, từ đó dòng vốn nước ngoài sẽ chảy vào thị trường BĐS nghỉ dưỡng Việt Nam khi chúng ta có một bờ biển dài và đẹp hơn các nước ở khu vực”, ông Trí phân tích.
Cấp sổ đỏ cho nhà phố du lịch
Theo văn bản chỉ đạo của Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng ký, Bộ TN-MT chủ trì nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chế độ sử dụng đất, cấp sổ đỏ đối với một số loại hình BĐS mới (căn hộ du lịch, biệt thự du lịch, văn phòng kết hợp lưu trú) trong dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật Đất đai theo chương trình xây dựng pháp luật của Quốc hội. Bộ TN-MT hướng dẫn các sở TN-MT việc cấp chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng không phải nhà ở, bao gồm một số loại hình mới gồm căn hộ condotel, officetel… Hướng dẫn này chi tiết về chế độ, thời hạn sử dụng đất và việc cấp sổ đỏ, là cơ sở để các địa phương cấp chứng nhận pháp lý cho loại hình trên.
Trong khi đó, theo Bộ TN-MT, hiện đã có quy định về việc cấp sổ đỏ cho loại hình căn hộ condotel. Theo đó, trong trường hợp các dự án có công trình đủ điều kiện được chuyển nhượng theo luật Kinh doanh BĐS, việc cấp sổ đỏ quy định tại điều 32 của Nghị định số 43/2014 và Nghị định số 01/2017 quy định chi tiết thi hành luật Đất đai. Trong khi đó về trình tự, thủ tục, hồ sơ đề nghị cấp sổ đỏ cũng được quy định đầy đủ tại các văn bản nói trên. Trên cơ sở đó, Bộ TN-MT đã đề nghị các sở TN-MT ở các địa phương rà soát các dự án đầu tư đã được phê duyệt và việc giao đất, cho thuê đất của từng dự án để xác định mục đích, thời hạn sử dụng đất theo quy định. Trường hợp đủ điều kiện cấp sổ đỏ sẽ được cấp với điều kiện không làm thay đổi quy mô, mục tiêu, quy hoạch của dự án.
Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM (HoREA) Lê Hoàng Châu đánh giá hướng dẫn của Bộ TN-MT tại Văn bản 703 ngày 14.2.2020 chỉ xác định phương thức xem xét cấp sổ đỏ cho căn hộ condotel, chưa quy định cấp sổ đỏ cho nhà phố du lịch trong khu du lịch nghỉ dưỡng. Đối với căn hộ condotel, khi chủ đầu tư bán cho khách hàng thì cần phải được xác định diện tích thuộc sở hữu riêng, diện tích thuộc sở hữu chung, có thể áp dụng tương tự cách tính sở hữu riêng theo pháp luật về nhà ở đã quy định vì văn bản “Quy chuẩn xây dựng” của Bộ Xây dựng chỉ quy định cách tính diện tích sử dụng căn hộ condotel theo kích thước thông thủy, nhưng Bộ Xây dựng chưa đề xuất Chính phủ để hướng dẫn cách tính phần diện tích của căn hộ condotel thuộc sở hữu riêng, để làm căn cứ cấp sổ đỏ.
Đề nghị Bộ TN-MT bổ sung Văn bản 703 để hướng dẫn cấp sổ đỏ cho nhà phố du lịch trong khu du lịch nghỉ dưỡng. Nội dung hướng dẫn cấp sổ đỏ cho nhà phố du lịch hoàn toàn phù hợp với các căn cứ pháp luật đã được Bộ TN-MT viện dẫn tại Văn bản 703.
Ông Lê Hoàng Châu
